تشریفات (پروتکل) الحاقی شماره (۲) امضاء شده در مونترال
در تاریخ ۲۵ سپتامبر ۱۹۷۵ (03/07/1354) به منظور اصلاح کنوانسیون یکسان‌کردن برخی از مقررات حمل و نقل هوایی بینالمللی امضاء شده در ورشو در تاریخ ۱۲ اکتبر ۱۹۲۹ (06/07/1308) و اصلاح شده به موجب تشریفات (پروتکل) امضاء شده در لاهه در تاریخ ۲۸ سپتامبر ۱۹۵۵06/07/ 1334دولتهای امضاءکننده زیر، با اذعان به سودمندی اصلاح کنوانسیون یکسان کردن برخی از مقررات حمل و نقل هوایی بینالمللی امضاء شده در ورشو در تاریخ ۱۲ اکتبر ۱۹۲۹ (20/07/1308) به گونه اصلاح شده به موجب تشریفات (پروتکل) امضاء شده در لاهه در تاریخ ۲۸ سپتامبر ۱۹۵۵ (06/07/1334) به شرح زیر توافق نمودند:
فصل اول ـ اصلاحات کنوانسیون
ماده یکم ـ کنوانسیونی که مفاد این فصل آن را اصلاح میکند، کنوانسیون ورشو، اصلاح شده در لاهه در سال ۱۹۵۵ میلادی (۱۳۳۴شمسی) است.
ماده دوم ـ ماده (۲۲) کنوانسیون حذف و ماده زیر جایگزین آن میگردد:
ماده۲۲ـ
۱ـ در مورد حمل اشخاص، مسؤولیت متصدی حمل و نقل برای هر مسافر به مبلغ ۱۶۶۰۰ حق برداشت ویژه (اس.دی.آر) محدود میگردد. هر گاه طبق قانون دادگاهی که به موضوع رسیدگی میکند مقرر گردد که خسارات به اقساط پرداخت گردد ارزش برابری اقساط مزبور نباید از این سقف تجاوز نماید. با این وجود طی قراردادی ویژه، متصدی حمل و نقل و مسافر میتوانند در مورد سقف بالاتری از مسؤولیت توافق کنند.
۲ـ
الف) در مورد حمل بار همراه ثبت شده و بار، مسؤولیت متصدی حمل و نقل در مورد هر کیلوگرم به مبلغ ۱۷ اس.دی.آر محدود میگردد، مگر آن که مسافر یا فرستنده هنگام تحویل بسته به متصدی حمل و نقل نسبت به تحویل آن در مقصد ارزش ویژهای را اظهار نموده و در صورت لزوم وجه تکمیلی را پرداخته باشد. در این صورت متصدی حمل و نقل مسؤول پرداخت مبلغی خواهد بود که از میزان ارزش اظهار شده بیشتر نباشد، مگر آنکه ثابت کند که مبلغ مزبور از ارزش واقعی محموله هنگام تحویل توسط مسافر یا فرستنده در مقصد بیشتر است.
ب) در صورت مفقود شدن، صدمه دیدن یا تأخیر در ارسال بخشی از بار یا بار همراه ثبت شده یا اشیاء داخل آنها، وزنی که در تعیین مقداری که مسؤولیت متصدی حمل و نقل به آن محدود میباشد درنظر گرفته می‌شود، باید فقط محدود به وزن بسته یا بسته‌ها گردد. با این وجود در صورتی که مفقود شدن، صدمه دیدن یا تأخیر در ارسال بخشی از بار یا بار همراه ثبت شده یا اشیاء داخل آنها بر ارزش دیگر بسته‌های مندرج در همان رسیدِ دریافت بار همراه یا همان بارنامه تأثیر گذارد، وزن کل بسته یا بسته‌های مزبور نیز باید در تعیین سقف مسؤولیت درنظر گرفته شود.
۳ـ در مورد اشیائی که مسافر مسؤولیت نگهداری آنها را خود به عهده می‌گیرد، مسؤولیت متصدی حمل و نقل به ۳۳۲ اس.دی.آر نسبت به هر مسافر محدود میگردد.
۴ـ سقف‌های مقرر در این ماده نباید دادگاه را از صدور حکم طبق قوانین خود برای تمام یا بخشی از هزینه‌های دادرسی و دیگر مخارج مربوط به اقامه دعوی علاوه بر مبلغ خسارت مندرج در فوق که خواهان متحمل شده است، بازدارد. اگر میزان خسارت‌های مورد حکم، منهای هزینه‌های دادرسی و سایر مخارج مربوط به اقامه دعوا از مبلغی که متصدی حمل و نقل به طور کتبی ظرف شش‌ماه از تاریخ رویداد موجب خسارت یا پیش از طرح دعوی ـ چنانچه دیرتر صورت گیردـ به خواهان پیشنهاد نموده باشد تجاوز نکند، مفاد فوق اعمال نخواهد شد.
۵ ـ چنین تلقـی خواهد شد که مـبالغ مذکور در این ماده بر مبنای حق برداشت ویژه (اس.دی.آر)، بر اساس اس.دی.آر تعریف شده توسط صندوق بینالمللی پول میباشد. در مورد پرونده های قضائی، تبدیل مبالغ مزبور به پول رایج ملی باید بر مبنای ارزش آن پول رایج برحسب اس.دی.آر در تاریخ حکم صورت پذیرد. ارزش پول رایج ملی طرف عظمای متعاهدی که عضو صندوق بینالمللی پول میباشد برحسب اس.دی.آر طبق شیوه ارزش‌گذاری محاسبه می‌شود که عملاً توسط صندوق بینالمللی پول در تاریخ حکم برای فعالیت‌ها و معاملات اعمال میگردد. ارزش پول رایج ملی طرف عظمای متعاهدی که عضو صندوق بینالمللی پول نمیباشد بر اساس اس.دی.آر به نحوی که آن طرف متعاهد عظما تعیین می‌نماید محاسبه خواهد شد.
با این وجود کشورهایی که عضو صندوق بینالمللی پول نیستند و قوانین آنها اعمال مفاد بند (۱)، بند (۲) جزء (الف) و بند (۳) ماده (۲۲) را مجاز نمی‌شمارد به هنگام تصویب یا الحاق یا در هر زمان پس از آن میتوانند اعلام نمایند که سقف مسؤولیت متصدی حمل و نقل در پرونده‌های قضائی در سرزمین آنها مبلغ 250,000 واحد پولی برای هر مسافر در مورد بند (۱) ماده (۲۲) و ۲۵۰ واحد پولی برای هر کیلوگرم در مورد بند (۲) جزء (الف) ماده (۲۲) و 5,000 واحد پولی برای هر مسافر در مورد بند (۳) ماده (۲۲) میباشد. واحد پولی مزبور برابر با شصت و پنج و نیم میلی گرم طلا با عیار نهصد هزارم است. این مبالغ را می‌توان به هر پول رایج ملی، به نزدیکترین عدد غیر اعشاری تبدیل نمود. تبدیل این مبالغ به پول رایج ملی باید بر اساس قانون کشور مورد نظر صورت گیرد.
فصل دوم ـ حیطه شمول کنوانسیون اصلاح شده
ماده سوم ـ کنوانسیون ورشو به گونه اصلاح شده در لاهه در سال ۱۹۵۵ میلادی (۱۳۳۴ شمسی) و به موجب این تشریفات (پروتکل) در مورد حمل‌و نقل بینالمللی به گونه تعریف شده در ماده (۱) این کنوانسیون اعمال میگردد مشروط بر آنکه محل مبدأ و مقصد موضوع ماده مذکور یا در سرزمین دو طرف این تشریفات (پروتکل) یا در سرزمین یک طرف این تشریفات (پروتکل) با محل توقف مورد توافق در سرزمین کشوری دیگر واقع شده باشد.
فصل سوم ـ مقررات نهائی
ماده چهارم ـ بین طرفهای این تشریفات (پروتکل)، کنوانسیون ورشو، اصلاح شده در لاهه در سال ۱۹۵۵ میلادی (۱۳۳۴ شمسی) و این تشریفات (پروتکل) باید با هم به عنوان سندی واحد خوانده و تفسیر شوند و به عنوان کنوانسیون ورشو، اصلاح شده در لاهه در ۱۹۵۵ میلادی (۱۳۳۴ شمسی) و به موجب تشریفات (پروتکل) الحاقی شماره (۲) مونترال مورخ ۱۹۷۵ میلادی (۱۳۵۴ شمسی) شناخته شوند.
ماده پنجم ـ این تشریفات (پروتکل) تا زمان لازمالاجراء شدن طبق مفاد ماده(۷)، برای امضای هر کشوری مفتوح خواهد بود.
ماده ششم ـ
۱ـ این تشریفات (پروتکل) منوط به تصویب کشورهای امضاءکننده خواهد بود.
۲ـ تصویب این تشریفات (پروتکل) از جانب هر کشوری که طرف کنوانسیون ورشو نمیباشد یا هر کشوری که طرف کنوانسیون ورشو به گونه اصلاح شده در لاهه در سال ۱۹۵ ۵ میلادی (۱۳۳۴ شمسی) نمیباشد به منزله الحاق به کنوانسیون به گونه اصلاح‌شده در لاهه در سال ۱۹۵۵ میلادی (۱۳۳۴ شمسی) و تشریفات (پروتکل) الحاقی شماره (۲) مونترال مورخ ۱۹۷۵ میلادی (۱۳۵۴ شمسی) خواهد بود.
۳ـ اسناد تصویب باید نزد دولت جمهوری خلق لهستان تودیع گردد.
ماده هفتم ـ
۱ـ این تشریفات (پروتکل) به محض این‌که سی کشور امضاءکننده، اسناد تصویب خود را تودیع نمایند، در نودمین روز پس از تودیع سیاُمین سند تصویب میان کشورهای مزبور لازمالاجراء میگردد. پس از آن این تشریفات (پروتکل) برای هر کشوری که آن را تصویب کند در نودمین روز پس از تودیع اسناد تصویب توسط آن لازمالاجراء خواهد شد.
۲ـ این تشریفات (پروتکل) به محض لازمالاجراء شدن باید توسط جمهوری خلق لهستان نزد سازمان ملل متحد به ثبت برسد.
ماده هشتم ـ
۱ـ این تشریفات (پروتکل) پس از لازمالاجراء شدن باید برای الحاق کشورهای غیر امضاءکننده، مفتوح باشد.
۲ـ الحاق به این تشریفات (پروتکل) از جانب هر کشوری که طرف کنوانسیون ورشو نمیباشد یا هر کشوری که طرف کنوانسیون ورشو به گونه اصلاح شده در لاهه در سال ۱۹۵۵ میلادی (۱۳۳۴ شمسی) نمیباشد به منزله الحاق به کنوانسیون ورشو به گونه اصلاح شده در لاهه در سال ۱۹۵۵ میلادی (۱۳۳۴ شمسی) و به موجب تشریفات (پروتکل) الحاقی شماره (۲) مونترال مورخ ۱۹۷۵ میلادی (۱۳۵۴ شمسی) میباشد.
۳ـ الحاق باید با تودیع سند الحاق به دولت جمهوری خلق لهستان انجام پذیرد و در نودمین روز پس از تودیع، نافذ میگردد.
ماده نهم ـ
۱ـ هر طرف این تشریفات (پروتکل) میتواند با ارسال اطلاعیهای به دولت جمهوری خلق لهستان عضویت خود در این تشریفات (پروتکل) را فسخ نماید.
۲ـ فسخ عضویت، شش‌ماه پس از دریافت اطلاعیه فسخ عضویت توسط دولت جمهوری خلق لهستان نافذ میگردد.
۳ـ میان طرفهای این تشریفات (پروتکل)، فسخ عضویت در کنوانسیون ورشو طبق ماده (۳۹) آن یا فسخ عضویت در تشریفات (پروتکل) لاهه طبق ماده (۲۴) آن به هیچ وجه به منزله فسخ عضویت درکنوانسیون ورشو به گونه اصلاح شده در لاهه در سال ۱۹۵۵ میلادی (۱۳۳۴ شمسی) و به موجب تشریفات (پروتکل) الحاقی شماره (۲) مونترال مورخ ۱۹۷۵ میلادی (۱۳۵۴ شمسی) تلقی نخواهد شد.
ماده دهم ـ هیچ گونه قید تحدید تعهدی را نمی‌توان در مورد این تشریفات (پروتکل) در نظر گرفت، به استثنای این که هر کشوری میتواند در هر زمان طی اطلاعیهای به دولت جمهوری خلق لهستان اعلام نماید که کنوانسیون اصلاح شده به موجب این تشریفات (پروتکل) در مورد حمل و نقل اشخاص، بار و بار همراه مقامات نظامی در هواپیمایی که در آن کشور به ثبت رسیده است و کل ظرفیت آن توسط آن مقامات یا از طرف آنها محفوظ نگه‌داشته شده است، قابل اجراء نمیباشد.
ماده یازدهم ـ دولت جمهوری خلق لهستان باید بلافاصله تاریخ هر یک از امضاءها، تاریخ تودیع هر سند تصویب یا الحاق، تاریخ لازمالاجراء شدن این تشریفات (پروتکل) و دیگر اطلاعات مربوط را به اطلاع تمام کشورهای طرف کنوانسیون ورشو یا کنوانسیون اصلاح شده مزبور و کلیه کشورهای امضاءکننده یا ملحق شونده به این تشریفات (پروتکل) و نیز سازمان بینالمللی هواپیمایی کشوری برساند.
ماده دوازهم ـ میان طرفهای این تشریفات (پروتکل) که طرفهای کنوانسیون نیز می‌باشند، متمم کنوانسیون ورشو در مورد یکسان کردن برخی از مقررات مربوط به حمل و نقل هوایی بینالمللی که توسط شخص دیگری غیر از متصدی حمل و نقل طرف قرارداد انجام گردیده است و در تاریخ ۱۸ سپتامبر ۱۹۶۱ (27/06/1340) در گوادالاخارا به امضاء رسیده است (که از این پس «کنوانسیون گوادالاخارا» نامیده خواهد شد) در مواردی که حمل و نقل به موجب توافق موضوع بند (ب) ماده (۱) کنوانسیون گوادالاخارا در این تشریفات (پروتکل) مورد حکم قرار گرفته باشد، هرگونه ارجاع به «کنوانسیون ورشو» در کنوانسیون گوادالاخارا شامل ارجاع به کنوانسیون ورشو به گونه اصلاح شده در لاهه در سال ۱۹۵۵ میلادی (۱۳۳۴ شمسی) و به موجب تشریفات (پروتکل) الحاقی شماره (۲) مونترال مورخ ۱۹۷۵ میلادی (۱۳۵۴ شمسی) خواهد بود.
ماده سیزدهم ـ این تشریفات (پروتکل) برای امضاء تا اول ژانویه ۱۹۷۶ (11/10/1355) در مقر سازمان بینالمللی هواپیمایی کشوری و پس از آن تا زمان لازمالاجراء شدن طبق ماده (۷) در وزارت امور خارجه جمهوری خلق لهستان مفتوح خواهد ماند. سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری باید دولت جمهوری خلق لهستان را از هر یک از موارد امضاء و تاریخ مربوط به آن در طی زمانی که تشریفات (پروتکل) برای امضاء در مقر سازمان بینالمللی هواپیمایی کشوری مفتوح میباشد فوری آگاه نماید.
برای گواهی مراتب بالا امضاء کنندگان تامالاختیار زیر که به طور مقتضی مجاز می باشند این تشریفات (پروتکل) را امضاء نمودهاند.
این تشریفات (پروتکل) در بیست و پنجمین روز از ماه سپتامبر سال هزار و نهصد و هفتاد و پنج (03/07/1354) در چهار متن معتبر به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، روسی و اسپانیایی در مونترال تنظیم شد.
در صورت بروز هر نوع اختلاف، متن فرانسوی، که کنوانسیون ورشو مورخ ۱۲ اکتبر ۱۹۲۹ (20/07/1308) نیز به همان زبان تدوین شده است حاکم خواهد بود.