آشنایی با راهبارنامه هوائی
راهبارنامه هوائی که اصطلاحا بارنامه خوانده می شود مدرکی است که حمل کالا را از یک فرودگاه به فرودگاه دیگر پوشش می دهد. بارنامه نمی تواند به عنوان یک سند مورد استناد قرار گیرد ولی می تواند گواهی مالکیت کالا باشد. بارنامه غیر قابل معامله بوده و می تواند به عنوان (رفرنس TACT Rules – Section 6.6.a) :
- گواهی دریافت کالا که تحویل شرکت هواپیمائی شده است مورد استناد قرار گیرد.
- شاهدی است مبنی بر عقد قرارداد بین فرستنده و خط هوائی
- می تواند به عنوان سند حسابداری مبنی بر پرداخت کرایه حمل مورد استناد قرار گیرد.
- راهنمایی است برای کارمندان خط هوائی
- گواهی بیمه است، در صورتیکه فرستنده درخواست بیمه کالا را از خط هوائی نموده باشد.
- می تواند به عنوان گواهی اظهار گمرکی مورد استناد قرار گیرد.
شکل ظاهری بارنامه توسط سازمان یاتا طراحی شده است. هر بارنامه دارای یک شماره یازده رقمی است که این شماره در سه قسمت از بارنامه، بالای بارنامه در سمت چپ و راست و پایین بارنامه در سمت راست نمایش داده میشود. سه رقم اول بارنامه نشان دهنده کد یاتایی شرکت هواپیمائی می باشد و هشت رقم بعدی شماره سریال بارنامه است. رقم آخراز این هشت رقم به عنوان “Check Digit” خوانده می شود.
هر بارنامه دارای سه نسخه اصلی می باشد. نسخه سبز رنگ (Original 1) مخصوص حمل کننده، نسخه صورتی رنگ مربوط به گیرنده (Original 2) و نسخه آبی رنگ مربوط به فرستنده (Original 3) می باشد. الباقی نسخ کپی بوده که معمولا 9 برگ می باشد که هر کدام بریا منظوری خاص توسط سازمان های مختلف ممکن است استفاده شود مثلا نسخه چهارم نسخه تحویل کالا به مشتری می باشد که بر روی آن گیرنده کالا دریافت آن را تایید می نماید.
یاتا همچنین نسبت به تنظیم بارنامه الکترونیکی (e-AWB) اقدام نموده است که باعث کاهش استفاده بارنامه کاغذی شده و توسط سازمان هایی که قرارداد بارنامه الکترونیکی را قبول کرده اند نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
امروزه نمایندگان خطوط هوائی که بارنامه ایرلاین های مختلفی را دارند از نسخه های چاپی خود که Neutral AWB خوانده می شود استفاده می کنند و خطوط هوایی به جهت دادن ذخیره بارنامه به نمایندگان فقط شماره بارنامه را به آنها تخصیص می دهند.
پرداخت کرایه حمل – پیش کرایه / پس کرایه
یک راهبارنامه می تواند به صورت پیش کرایه یعنی پرداخت کرایه حمل در مبدا توسط فرستنده و یا به صورت پس کرایه یعنی پرداخت کرایه حمل در مقصد توسط گیرنده صادر شود.
اگر یک بارنامه به صورت پس کرایه صادر شود بدین معنی است که فرستنده کالا اعتباری به گیرنده کالا داده است که کرایه حمل و سایرهزینه ها توسط گیرنده پرداخت خواهد شد و چنانچه گیرنده کالا از پرداخت امتناع نماید فرستنده مسئول پرداخت خواهد بود.
برای برخی از کالاها به شرح زیر صدور بارنامه پس کرایه امکان پذیر نخواهد بود :
- کالاهای فاسد شدنی، حیوان زنده، جنازه و لوازم خانگی مستعمل
- اگر ارزش کالا از مبلغ کرایه حمل کمتر باشد.
- لوازم شخصی که نام گیرنده و فرستنده در روی بارنامه یکی باشد.
- دریافت مبلغ پس کرایه طبق قوانین کشور مقصد امکان پذیر نباشد. این موضوع در کتاب یاتا مشخص می شود.